Ravensbrück Historia nie do zapomnienia. Perspektywa polska

Pierwsze obozy powstały już w pierwszym roku jego rządów – w Dachau i Oranienburgu. Zorganizowano wówczas także pierwszy niemiecki kobiecy obóz koncentracyjny – w Moringen w okręgu Nordheim. Stamtąd kobiety przeniesiono do więzienia w Lichtenburgu koło Torgau. Na początku trafiali tam komuniści, socjaldemokraci, Żydzi. Później kierowano tam także wyznawców różnych religii, na przykład katolików, „badaczy Pisma Św.”, czyli świadków Jehowy, oraz protestantów. Było to również miejsce uwięzienia prześladowanych homoseksualistów i lesbijek. Po wybuchu wojny cały system funkcjonowania sieci obozów koncentracyjnych został rozciągnięty na kraje okupowane.

Gdy w więzieniu dla kobiet w Lichtenburgu zaczęło brakować miejsca, podjęto decyzję o wybudowaniu nowego obozu. Heinrich Himmler zdecydował o zlokalizowaniu go w Ravensbrück, miejscowości leżącej w odległości 80 km od Berlina, niedaleko od Fürstenberga, nieopodal jezior Röblinsee, Baalensee i Schwedtsee. Decyzja o jego lokalizacji właśnie w tym miejscu zapadła w 1938 roku. Sarah Helm, autorka monografii o Ravensbrück, stwierdziła, że na wybór Himmlera wpływ miało naturalne piękno okolicy. Wierzył on bowiem, że „oczyszczanie niemieckiej krwi powinno przebiegać w bliskości natury, a orzeźwiające powietrze niemieckich lasów odgrywało główną rolę w mitologii Heimat – niemieckiej ojczyzny”1. Nie bez znaczenia była również bliskość Berlina, która umożliwiała Himmlerowi częste przyjazdy na inspekcje, oraz położenie w odległości 45 km od Ravensbrück męskiego obozu w Sachsenhausen. To właśnie tamtejsi więźniowie przystąpili w listopadzie 1938 roku do prac związanych z budową miejsca kaźni dla kobiet.

W niniejszej broszurze ukazano historię kobiecego obozu w KL Ravensbrück na podstawie relacji ocalonych kobiet, złożonych pracownikom Polskiego Instytutu Źródłowego w Lund, a także wybranej literatury obozowej i naukowej. Jedna z więźniarek, Maria Moldenhawer, podzieliła historię tego miejsca na kilka okresów.