Презентация по якутскому языку "Лексика"

Слайд #1

Саха тыла – үрүйэ уутун курдук сэргэх,
сир симэҕин курдук сиэдэрэй

Слайд #2

Лиэксикэ диэн тугуй?

Слайд #3

Лиэксикэ өйдөбүлэ
Лиэксикэ –диэн кэпсэтэргэ-ипсэтэргэ, сурукка-бичиккэ туттуллар тыл барыта тыл баайа эбэтэр лиэксикэ дэнэр

Слайд #4

Лиэксикэ өйдөбүлэ
Тыл баайын ЛЕКСИКОЛОГИЯ диэн тыл үөрэҕин салаата үөрэтэр.

Слайд #5

Лиэксикэ өйдөбүлэ
а
п
п
Х
р
а

Слайд #6

Хаппар — араас кээмэйдээх, быһыылаах-таһаалаах курга баана эбэтэр сүгэ сылдьыллар дьоҕус, кыра суумка

Хаппар — Бикипиэдьийэ (wikipedia.org)
Лиэксикэ өйдөбүлэ

Слайд #7

Лиэксикэ өйдөбүлэ
э
э
С
г
р

Слайд #8

Сэргэ́ (бур. сэргэ — «коновязь») — ритуальные коновязные столбы и деревья у бурят, якутов, алтайцев и других родственных народов.
Сэргэ означает, что у местности, где оно установлено, есть хозяин. Ставится в виде столба у юрты, у ворот дома («пока стоит сэргэ — семья жива»). Нельзя разрушать сэргэ — оно должно само прийти в негодность.

Сэргэ — Википедия (wikipedia.org)
Лиэксикэ өйдөбүлэ

Слайд #9

Лиэксикэ өйдөбүлэ
м
й
т
ҕ
о
о
о

Слайд #10

Моҕотой (лат. Tamias sibiricus, нууч. Бурундук) — бу Моҕотойдор уустарыгар киирэр Саха сиригэр соҕотох көрүҥ.
Лиэксикэ өйдөбүлэ

Слайд #11

НААССЫЙА ТЫЛА - Норуот бүттүүн тыла
Кэпсэтии тыла
Тыл төрүтэ. Дьиэ эргин олоххо-
дьаһахха туттуллар, судургу тылы-өһү ааттыыллар.
Литературнай тыл
араадьыйаҕа, тэлэбиидинньэҕэ,
Уус-уран литератураҕа уо.д.а туттуллар
Наассыйа тылын ордук тупсаҕай, чочуллубут үрдүк таһыма.
Түөлбэ тыла (диалект)
Ханнык эмэ түөлбэҕэ(улууска) олорор дьон өйдүүр,
туттар тыла.

Слайд #12

Лиэксикэ өйдөбүлэ
Тыл – норуот олоҕун-дьаһаҕын, историятын, култууратын көрдөрөр

Слайд #13

Тылдьыт
Тыл суолтатын, таба суруллуутун, о.д.а билээри араас тылдьыты туһанабыт.
Тылдьыттар араастара:
Быһаарыылаах тылдьыт
Синоним тылдьыта
Антоним тылдьыта
Омоним тылдьыта
Сомоҕо домох тылдьыта
Таба суруйуу тылдьыта уода

Слайд #14

Тылдьыт

Слайд #15

Кылааска үлэ

89 эрчиллии

Слайд #16

Дьиэҕэ үлэ

90 эрчиллии
Тылдьыт араһын туһанан тыллары быһаар